Zakaz sprzedaży alkoholu na stacjach benzynowych – co się zmienia?
W zaproponowanym projekcie nowelizacji ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi przewidziano całkowity zakaz sprzedaży napojów alkoholowych na terenie stacji paliw — nie tylko w godzinach nocnych, ale przez całą dobę. Projekt obejmuje także inne zmiany: ograniczenia w handlu internetowym alkoholem, zakaz promocji i upustów cenowych, podwyższenie kar za nielegalną reklamę oraz zakaz sprzedaży w uzdrowiskach.
Główne założenia
Zakaz sprzedaży alkoholu na stacjach paliw od 1 stycznia 2026 roku (z możliwym okresem przejściowym dla istniejących koncesji). Handel internetowy alkoholem tylko z odbiorem osobistym i weryfikacją wieku. Ograniczenia promocji – np. pakiety „kup 2 + 1 gratis”, rabaty cenowe dla alkoholu mają być zakazane.
Motywacja
Resort zdrowia uzasadnia propozycję tym, że stacje paliw są często czynne przez całą dobę, a dostępność alkoholu w takich miejscach zwiększa jego fizyczną dostępność — zarówno pod względem czasu, jak i miejsca. Jednocześnie liczby wskazują, że stacje paliw odpowiadają względnie niewielką częścią rynku alkoholu (~2 %), ale ustawa ma za zadanie ograniczyć dostępność w szczególnych warunkach.
Reakcje branży i społeczeństwa
Branża paliwowa i handlowa wyrażają sprzeciw — zwracają uwagę na nierówne traktowanie (stacje vs sklepy całodobowe), oraz na to, że zakaz uderza w małe firmy i wygodne punkty usługowe przy drogach. Z drugiej strony badania opinii publicznej pokazują wysokie poparcie — ok. 62% Polaków sugeruje, że zakaz jest słuszny.
Wątpliwości i wyzwania
Czy całkowity zakaz na stacjach przyniesie rzeczywiste ograniczenie spożycia alkoholu, czy jedynie przesunie sprzedaż do innych kanałów? Czy działania ograniczające dostępność są wystarczające bez jednoczesnej edukacji, działań terapeutycznych i wsparcia dla osób uzależnionych? Ryzyko pojawienia się „szarej strefy” alkoholu lub zwiększenia sprzedaży w mniej kontrolowanych punktach.
Co może oznaczać dla rynku i użytkowników
Dla właścicieli stacji paliw: konieczność przearanżowania oferty, utrata przychodów z działu „convenience” (napojów alkoholowych). Dla konsumentów: mniejsza dostępność alkoholu w miejscach całodobowych przy drogach, co może wpływać na zwyczaje zakupu. Dla polityki zdrowotnej: krok w kierunku ograniczenia spożycia alkoholu, choć efekty będą zależały od całego systemu — edukacji, terapii, działań interwencyjnych.
Proponowany zakaz sprzedaży alkoholu na stacjach benzynowych to element szerszej strategii państwa wobec ograniczenia dostępności alkoholu i ochrony zdrowia publicznego. Choć sam zakaz dotyczy konkretnego segmentu rynku — stacji paliw — symbolicznie może oznaczać większe ambicje reformy. Sukces tych działań będzie jednak zależał od kompleksowej realizacji: nie tylko restrykcji, ale też wsparcia społecznego, edukacji i skutecznych mechanizmów kontroli.